Πέραν των καταστροφικών υγειονομικών και οικονομικών συνεπειών του Κορωνοϊού, διακρίνεται και ένα μένος / ένας διχασμός μεταξύ των ανθρώπινων κοινωνιών. Από τη μια πλευρά, βρίσκεται εκείνο το άτομο το οποίο ανησυχεί για την υγεία και την ευημερία του. Από την άλλη, τίθεται το ζήτημα της ψυχικής ισορροπίας και των προσωπικών ελευθεριών. Σε αυτό το δίλημμα παγιδεύεται ο καθένας από εμάς. Ένα στοιχείο, φυσιολογικό, που συνοδεύει την ανθρώπινη φύση.
| 1 | Τι σε παρώθησε να συμμετάσχεις στον Διαγωνισμό Φωτογραφίας που διοργάνωσε το Λύκειό μας τη φετινή χρονιά; |
| Με ενδιαφέρει πολύ η φωτογραφία. Ασχολούμαι με αυτήν εδώ και καιρό και μάλιστα έχω αγοράσει καλή φωτογραφική μηχανή | |
| 2 | Πώς ξεκίνησε αυτή η ενασχόληση με τη φωτογραφία; Το είχε ως χόμπι κάποιος γνωστός σου, συγγενής, φίλος; |
| Όχι, κανείς. Θυμάμαι όμως ότι είχαμε μια παλιά φωτογραφική μηχανή με φιλμ και τη χρησιμοποιούσα για να βγάζω φωτογραφίες. Αργότερα αποφάσισα να πάρω μια δικιά μου | |
| 3 | Τι προτιμάς να φωτογραφίζεις; Πρόσωπα ή τοπία; |
| Κυρίως τοπία, αλλά τώρα εξαιτίας των περιορισμένων μετακινήσεων που μας επιβάλλει η πανδημία, δεν έχω τη δυνατότητα να φωτογραφίζω διάφορα. Αλλά και πάλι οι επιλογές είναι συγκεκριμένες. | |
| 4 | Τι παραπάνω προσφέρει κατά τη γνώμη σου η φωτογραφία συγκριτικά με τις άλλες μορφές τέχνης; |
| Είναι μια τέχνη που μπορεί να απεικονίσει σημαντικές στιγμές και να τις διαιωνίσει ως αναμνήσεις. | |
| 5 | Το ίδιο όμως δε γίνεται και με τις άλλες μορφές τέχνης; Με τη λογοτεχνία, την ποίηση, τον κινηματογράφο για παράδειγμα δε διαιωνίζεται μια σκέψη, ένα συναίσθημα; |
| Ναι, αυτό ισχύει. Απλά η φωτογραφία μπορεί να απεικονίσει και την παραμικρή λεπτομέρεια. Είναι μία άμεση και λεπτομερής απεικόνιση της στιγμής, ατόφια, όπως είναι εκείνη ακριβώς τη στιγμή του κλικ | |
| 6 | Ένας από τους όρους της συμμετοχής σας στον συγκεκριμένο Διαγωνισμό ήταν ότι θα έπρεπε να συνοδεύεται η φωτογραφία σας από ένα σύντομο, εισαγωγικό επεξηγηματικό κείμενο. Σε δυσκόλεψε αυτό; |
| Όχι, καθόλου. Όταν έχεις ως χόμπι τη φωτογραφία, ζεις μέσα σε αυτήν. Άρα, όταν φωτογραφίζεις κάτι, μπορείς να το εξηγήσεις κάλλιστα | |
| 7 | Θεωρείς ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα συνοδευτικό κείμενο σε κάθε φωτογραφία; |
| Όχι απαραίτητα, γιατί η φωτογραφία από μόνη της είναι επεξηγηματική. | |
| 8 | Δεν είναι λοιπόν απαραίτητη προϋπόθεση. Θα ήταν καλό όμως να υπάρχει, για να γίνει σαφής η οπτική γωνία του καλλιτέχνη, η πηγή της έμπνευσής του; |
| Ναι, γιατί όχι. | |
| 9 | Σε μια τέτοια περίπτωση όμως, μήπως υπάρχει ο κίνδυνος χειραγώγησης- κατεύθυνσης του κοινού/των θεατών να δουν κάτι συγκεκριμένο; Μήπως δηλαδή είναι πολύ δεσμευτικό; |
| Αυτό επαφίεται στη θέληση του κοινού. Αν θέλει ο θεατής διαβάζει το κείμενο και εστιάζει μόνο σε αυτό, αν θέλει το παραβλέπει. Έχει δικαίωμα επιλογής. | |
| 10 | Εγώ ως θεατής λοιπόν βλέπω μια φωτογραφία σήμερα και αισθάνομαι ή σκέφτομαι κάτι (το ίδιο ή διαφορετικό από αυτό του δημιουργού). Αν δω την ίδια φωτογραφία μετά από καιρό, το ίδιο συναίσθημα θα νιώσω, την ίδια σκέψη θα κάνω; |
| Πιστεύω πως όχι. Κάθε στιγμή είναι διαφορετική. Με την πάροδο του χρόνου προστίθενται διαφορετικές εμπειρίες και βιώματα. | |
| 11 | Και ο δημιουργός; Η ίδια αντιμετώπιση θα υπάρχει; |
| Όχι τόσο πολύ όσο του θεατή. Του θεατή είναι πιο ευμετάβλητη, ενώ του καλλιτέχνη όχι. Αυτός ξέρει τι φωτογράφησε, για ποιο λόγο τράβηξε τη φωτογραφία και τι ήθελε τη δεδομένη στιγμή να απεικονίσει. | |
| 12 | «Όταν μια πανδημία ενώνει η και χωρίζει τον κόσμο»: αυτό ήταν το θέμα του Διαγωνισμού. Εξήγησέ μας τι σκέφτηκες να αποτυπώσεις στη δική σου φωτογραφία, γιατί, για να είμαι ειλικρινής, αν δεν υπήρχε το συνοδευτικό κείμενο, δε θα καταλάβαινα ακριβώς το περιεχόμενό της. |
| Αρχικά σκέφτηκα να αποτυπώσω τη δειγματοληψία του ιού: self test, rapid κτλ, αλλά μου φάνηκε πολύ απλό. Ήθελα κάτι πιο σύνθετο, κάτι που δύσκολα ερμηνεύεται με την πρώτη ματιά. Αν μπορούσα, θα πήγαινα στο νοσοκομείο, σε μια κλινική Μ.Ε.Θ. κορονοϊού, για να αποτυπώσω τις πραγματικές συνέπειες της πανδημίας, την απώλεια ζωών. Εκ του ασφαλούς λέγονται διάφορα περί εξαναγκασμού χρήσης της μάσκας, κατάργησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων κτλ, αλλά βλέποντας την κατάσταση άμεσα συνειδητοποιείς πλήρως τον κίνδυνο Έτσι αποφάσισα να χρησιμοποιήσω 3 κορίτσια (και αφού μου δίνεται η ευκαιρία, θα ήθελα να τις ευχαριστήσω και πάλι για τη συμμετοχή τους). Το κορίτσι που είναι στη μέση είναι μπερδεμένο, γιατί ακούει 2 διαφορετικές απόψεις ως προς το αν πρέπει ή όχι να φορέσει την προστατευτική μάσκα. Αυτό της δημιουργεί αμφιβολία και σύγχυση γενικότερα: και ως προς τον ιό και ως προς τα όρια της ελευθερίας του ανθρώπου στη σημερινή εποχή. Εστίασα λοιπόν σε 2 μείζονα προβλήματα της πανδημίας: στο υγειονομικό και στα όρια της ελευθερίας του ανθρώπου που επαναπροσδιορίζονται σε κρίσιμες καταστάσεις όπως αυτή που ζούμε. Αυτό το τελευταίο αφορά κυρίως τους νέους, που είναι πιο ευάλωτοι στην παραπληροφόρηση. | |
| 13 | Τελικά, το κορίτσι που βρίσκεται «μεταξύ 2 πυρών», τι επιλέγει να κάνει; |
| Δεν απεικονίζεται η τελική επιλογή της, αλλά απλά το δίλημμά της. Αφήνω στον θεατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα ανάλογα με τα δεδομένα της εποχής, που συνεχώς αλλάζουν και αναπροσαρμόζονται | |
| 14 | Αν δηλαδή αυτός το διαγωνισμός είχε διενεργηθεί 1 χρόνο πριν, που οι συνθήκες και τα υγειονομικά δεδομένα ήταν διαφορετικά, θα αποτύπωνες κάτι άλλο; |
| Ναι, ίσως | |
| 15 | Πώς έχεις βιώσει εσύ ως έφηβος αλλά και ως μαθητής όλη αυτή την κατάσταση με την πανδημία; |
| Ως έφηβος έχει περιοριστεί η κοινωνικότητά μου, οι συναναστροφές μου, η δυνατότητα μετακίνησης. Ως μαθητής, θα έλεγα πως η τηλεκπαίδευση ήταν ένα καλό, χρήσιμο εργαλείο σε τέτοιες ακραίες καταστάσεις: υγειονομικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές, ακραία καιρικά φαινόμενα κτλ. Νομίζω όμως ότι δε χρησιμοποιήθηκε σωστά ούτε από τους μαθητές ούτε από τους καθηγητές. Ασφαλώς δεν ευθύνεται το ίδιο το εργαλείο, αλλά ο χρήστης αυτού. Γενικότερα, η αποτελεσματικότητα ή μη κάθε εργαλείου / μέσου εξαρτάται από τη χρήση του. | |
| 16 | Θα μπορούσες να μου πεις ποιο είναι για σένα το πιο θετικό και το πιο αρνητικό αυτής της πανδημίας; |
| Το πιο αρνητικό είναι ασφαλώς οι υγειονομικές επιπτώσεις, δηλαδή οι απώλειες ανθρώπινων ζωών. Το πιο θετικό είναι ότι καταλάβαμε πόσο σημαντικές είναι οι κοινωνικές επαφές και συναναστροφές μας. Πόσο αναγκαία είναι για όλους μας η επαφή με τους άλλους. Οφείλουμε λοιπόν να την εκτιμούμε, όταν την έχουμε, και να την προστατεύουμε, για να μην την χάσουμε. | |
| 17 | Αν ο Διαγωνισμός είχε ελεύθερο θέμα, πιστεύεις ότι θα είχε μεγαλύτερη συμμετοχή; Έχω την εντύπωση πως στο θέμα της πανδημίας έχει επέλθει κορεσμός. |
| Ναι , νομίζω πως ο κορονοιός ως θέμα δέσμευσε και περιόρισε | |
| 18 | Μήπως σε αυτό οφείλεται η περιορισμένη συμμετοχή των μαθητών στον συγκεκριμένο Διαγωνισμό; |
| Ήταν σίγουρα ανασταλτικός παράγοντας. Υπήρχαν όμως και άλλοι παράγοντες, όπως για παράδειγμα το ότι πολλοί μαθητές δίστασαν να πάρουν μέρος φοβούμενοι την έκθεση, τα σχόλια των άλλων. Άλλωστε, ήταν κάτι καινούριο για το σχολείο, μία δράση με την οποία δεν είμαστε εξοικειωμένοι | |
| 19 | Το ότι είχε διαγωνιστικό χαρακτήρα σε άγχωσε; |
| Όχι καθόλου. Μάλιστα θα έλεγα πως κάποιες φορές αυτό βοηθάει, δίνει κίνητρο: συναγωνισμού και όχι ανταγωνισμού | |
| 20 | Ως δράση, πώς την κρίνεις; Αναφέρομαι σε όλα τα στάδιά της: ενημέρωση, προώθηση, σχεδιασμό, υλοποίηση. Χρειαζόμαστε την άποψή σας, για να εντοπίσουμε τα λάθη μας και να τα διορθώσουμε. |
| Γενικά ήταν μια καλά οργανωμένη δράση. Νομίζω πάντως ότι όσον αφορά την ενημέρωση των μαθητών ίσως να ήταν πιο αποτελεσματικό να υπάρχει μια αφίσα στον πίνακα ανακοινώσεων κάθε τάξης, για να λειτουργεί ως υπενθύμιση. Επίσης περιοριστικό ήταν ότι δεν μπορούσαμε να ανεβάσουμε φωτογραφίες μεγαλύτερης ανάλυσης και επεξεργασίας. Κατά την άποψή μου, το ζητούμενο δεν είναι να βγάλεις απλώς μια φωτογραφία, αλλά και να την επεξεργαστείς. Με την επεξεργασία μπορεί να προκύψει ένα νέο καλλιτέχνημα, ακόμη «περισσότερη τέχνη» | |
| 21 | Συνοψίζοντας λοιπόν, όσον αφορά τον Διαγωνισμό της Φωτογραφίας: ποιο νομίζεις ότι είναι το μεγαλύτερο όφελος που αποκόμισαν οι μαθητές- και αυτοί που συμμετείχαν και οι υπόλοιποι; |
| Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να προβάλλεται η τέχνη και οι προσπάθειες των μαθητών να ασχοληθούν με αυτήν και να συμφιλιωθούν με τις διάφορες μορφές της. Το σχολείο, ως φορέας κοινωνικοποίησης και καλλιτεχνικής παιδείας-αγωγής, οφείλει να δίνει το έναυσμα στα παιδιά να στρέφονται στην κατεύθυνση αυτή. Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό οι μαθητές να έρχονται σε επαφή με τα δημιουργήματα άλλων μαθητών- ίσως με αυτόν τον τρόπο να εντοπίσουν στοιχεία του εαυτού τους και να πάρουν το θάρρος να εκφραστούν μέσα από οποιαδήποτε μορφή τέχνης. Επομένως, νομίζω πως τόσο ο συγκεκριμένος διαγωνισμός όσο και η διαδικτυακή εφημερίδα κινούνται στην σωστή κατεύθυνση, είναι αξιέπαινες προσπάθειες και πρέπει να αποτελέσουν το έναυσμα για παρόμοιες. | |
| 22 | Μου δίνεις ωραία πάσα. Ένα νέο εγχείρημα του Λυκείου μας είναι η Διαδικτυακή -Ηλεκτρονική Εφημερίδα. Σε αυτήν υπάρχει η λεγόμενη «Στήλη του Μαθητή», όπου μπορεί κάθε μαθητής και μαθήτρια να αναρτήσει κάποιο πεζό κείμενο, ποίημα , σκίτσο κτλ. Εσύ ανήρτησες το ποίημα με τον τίτλο «Η σφαίρα της αβεβαιότητας». Ποιο ήταν το κίνητρό σου; |
| Καταρχάς ήθελα να συμβάλλω και σε αυτήν τη δράση του σχολείου. Κατά δεύτερο λόγο, ήταν η πρώτη μου απόπειρα να ασχοληθώ με την ποίηση. Ήθελα λοιπόν να πειραματιστώ, να δω τα όριά μου. Αφού μου άρεσε ως αποτέλεσμα, ήθελα να το δουν και άλλοι | |
| 23 | Το ότι σου ζητήθηκε να βάλεις μια συνοδευτική φωτογραφία, σε δυσκόλεψε ή σε διευκόλυνε; |
| Όχι, καθόλου. Είναι απλά επεξηγηματική, βοηθάει τον αναγνώστη να κατανοήσει καλύτερα το θέμα του ποιήματος | |
| 24 | Τι ήθελες ακριβώς να εκφράσεις μέσα από το ποίημά σου; |
| Το πόσο μεγάλη είναι η αβεβαιότητα που επικρατεί σήμερα παγκοσμίως και πόσο συχνή αλλά και επώδυνη είναι η εναλλαγή καλού –κακού. Με την τελευταία στροφή ήθελα να τονίσω πως μια άκαμπτη γραμμή δεν έχει νόημα | |
| 25 | Πρόσφατα σε μια συνέντευξή της η Λένα Παπαληγούρα, γνωστή Ελληνίδα ηθοποιό, είπε το εξής: «Αν ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση, δεν «έχει μετακινηθεί», δεν έχει ουσία η παράσταση». Εννοούσε προφανώς ότι θα πρέπει να έχει προβληματιστεί, να μπει στη θέση του άλλου και να δει τη σφαίρα- στην οποία αναφέρεσαι και εσύ- από άλλη οπτική. Ο στόχος δεν να αναθεωρήσει την άποψή του, αλλά να κατανοήσει ότι υπάρχει και άλλη άποψη, την οποία οφείλει να σεβαστεί. Ποια είναι η άποψή σου; Συμφωνείς ή διαφωνείς; |
| Ναι, συμφωνώ. Άλλωστε, για αυτό είναι πιο ουσιαστική η ψυχαγωγία σε σχέση με τη διασκέδαση. Μέσω αυτής καλλιεργείται το ήθος και γίνεται λίγο πιο κατανοητή η φύση της ανθρώπινης ύπαρξης και των δεινών της ανθρωπότητας | |
| 26 | Η τέχνη είναι για όλους; Όλοι οι άνθρωποι μπορεί να είναι καλλιτέχνες; |
| Πιστεύω πως όχι. Ειδικά σε πιο δύσβατες περιοχές της τέχνης, όπως είναι η ποίηση, δεν μπορούν να εισχωρήσουν όλοι. Όποιος βλέπει την ποίηση από μακριά, νομίζει πως είναι μια πόρτα ανοιχτή, αλλά όσο πλησιάζει, διαπιστώνει ότι είναι κλειστή και βαριά αμπαρωμένη και λίγοι μπορούν να την περάσουν | |
| 27 | Από την άλλη, η τέχνη αφορά όλους τους ανθρώπους ως θεατές; |
| Ναι, ασφαλώς | |
| 28 | Πώς θα σου φαινόταν αν ένας καλλιτέχνης όριζε ότι δεκτοί στην έκθεσή του γίνονται μόνο όσοι έχουν ανώτερη μόρφωση. Οι υπόλοιποι από τη στιγμή που δεν μπορούν να κατανοήσουν την τέχνη του, θα ήταν άσκοπο να την δουν. |
| Δε θα μου άρεσε. Αν η τέχνη βάζει στεγανά, παύει να είναι τέχνη, παύει να είναι ελεύθερη έκφραση. Και τονίζω το «ελεύθερη» διαχωρίζοντάς το από το «ασύδοτη». | |
| 29 | Κατά την άποψή σου, ο καλλιτέχνης οφείλει να εκφράζει την άποψή του για τα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα και να μετέχει ενεργά σε αυτά ή να είναι αποστασιοποιημένος και απόλυτα αφοσιωμένος στην τέχνη του; |
| Δεν με ενοχλεί ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ανέφερα και προηγουμένως ότι η τέχνη δεν έχει στεγανά, οφείλει να μην κάνει διακρίσεις | |
| 30 | Επομένως, δεν πρέπει να υπάρχει η διαφοροποίηση των καλλιτεχνών- κυρίως τραγουδιστών – σε «εμπορικούς» και «ποιοτικούς-έντεχνους»; |
| Ασφαλώς και όχι. Τα ένα κομμάτι αφορά τη διασκέδαση και το άλλο την ψυχαγωγία. Πάντως και τα δύο είναι αναγκαία. | |
| 31 | Τελειώνοντας θα ήθελα να σου θέσω την εξής υπόθεση εργασίας: ας υποθέσουμε ότι έχουμε κάποιον καλλιτέχνη που δικάζεται και καταδικάζεται για συγκεκριμένο λόγο, εκτίει την ποινή του, αποφυλακίζεται και αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί εκ νέου καλλιτεχνικά. Ποια θα ήταν η στάση σου; Θα πήγαινες να τον παρακολουθήσεις; |
| Ίσως, γιατί θέλω να έχω εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη και στο σωφρονιστικό σύστημα της χώρας μου. Από τη στιγμή που εκτίει την ποινή του, πιστεύω πως του δίνεται η δυνατότητα της εξιλέωσης. Αυτό ευελπιστώ τουλάχιστον να γίνει, γιατί κάθε άνθρωπος αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία. Με αυτόν τον τρόπο θα αποδειχθεί πως τόσο η δικαιοσύνη όσο και το σωφρονιστικό σύστημα λειτουργούν αποτελεσματικά. | |
| 32 | Τι θα ρωτούσες τον εαυτό σου ή τι θα ήθελες να ρωτήσεις εμένα; |
| Θα προτιμούσα να ρωτήσω εσάς | |
| 33 | Ωραία. Σε ακούω |
| Ποια είναι η γνώμη σας για τις 2 αυτές δράσεις του σχολείου;. | |
| 34 | Καταρχάς οφείλω να αποδώσω τα εύσημα στον κύριο Κασνάκη. Η ιδέα και το μεγαλύτερο κομμάτι της υλοποίησης τόσο του Διαγωνισμού Φωτογραφίας όσο και της Ηλεκτρονικής Εφημερίδας ανήκουν σε αυτόν. Εγώ απλώς τον βοηθάω. Πριν από χρόνια-προ πανδημίας- είχαμε υλοποιήσει έναν Διαγωνισμό Ζωγραφικής και η συμμετοχή των μαθητών ήταν πολύ μεγάλη. Έχοντας λοιπόν εκείνη την εμπειρία, περιμέναμε μεγαλύτερη συμμετοχή στον Διαγωνισμό Φωτογραφίας. Νομίζω – μπορεί ασφαλώς να κάνω λάθος- ότι ίσως να ευθύνεται η πανδημία: η απομόνωση, ο εγκλεισμός, η μοναξιά έχουν δυσχεράνει την ουσιαστική ανθρώπινη επαφή, την επικοινωνία. Μας έχουν επηρεάσει όλους και πολύ περισσότερα τα παιδιά, που διστάζουν να εκφραστούν. |
| Πράγματι, η πανδημία έχει επιδεινώσει την εσωστρέφειά μας. Και όσον αφορά την Εφημερίδα; | |
| 35 | Εδώ διαπιστώνω μέρα με τη μέρα ολοένα και μεγαλύτερη προθυμία συμμετοχής και αυτό ασφαλώς μας χαροποιεί όλους. Θα προέτρεπα λοιπόν όλους τους μαθητές και τις μαθήτριές να μη διστάζουν, να μη φοβηθούν να εκτεθούν. Ας εκφραστούν ελεύθερα και με όποιο τρόπο θέλουν. |
| Εσείς, αν ήσασταν στην ηλικία μας, θα συμμετείχατε και στις 2 δράσεις; | |
| 36 | Ναι, ασφαλώς. Στον Διαγωνισμό Φωτογραφίας θα συμμετείχα με τοπίο (δεν είμαι τόσο των προσώπων) και στη «Στήλη του Μαθητή» με πεζό κείμενο. Με γοητεύει η ποίηση να τη διαβάζω, με δυσκολεύει να εκφραστώ σε αυτήν. Ο δισταγμός μου δεν θα είχε να κάνει με το ΑΝ συμμετείχα, αλλά με το ΠΩΣ. Εννοώ, δηλαδή, αν θα το έκανα ανώνυμα ή δηλώνοντας τα στοιχεία μου. |
| Γιατί; | |
| 37 | Γιατί δε θα ήθελα, ούσα έφηβη –άρα ευάλωτη-, να εκτεθώ στα σχόλια των άλλων. Τα καλοπροαίρετα σχόλια, ακόμη και αν είναι αρνητικά, είναι πάντα ευπρόσδεκτα και χρήσιμα. Δυστυχώς όμως δεν είναι όλοι οι άνθρωποι καλοπροαίρετοι. Ακόμη και αυτοί που είναι, δεν είναι σε όλες τις φάσεις της ζωής τους. Οπότε μάλλον δε θα το διακινδύνευα. |
| Ναι, ίσως έχετε δίκιο | |
| 38 | Να σε ρωτήσω κάτι τελευταίο. Ποια δράση θα πρότεινες να κάνουμε του χρόνου; |
| Κάτι σχετικό με βίντεο, με οπτικοποίηση | |
| 39 | Ωραία ιδέα, θα την έχουμε υπόψη μας. Ευχαριστώ. |
| Και εγώ |